= = = = = o = = = = =
Ontdekkend Leren Lezen (OLL)
Inhoudsopgave
A. Inleiding: wat is Ontdekkend Leren Lezen (OLL)?
B. Boeken en verdere informatie
Boeken
Films
Artikelen en andere publicaties
Leesrijpheidstoets
Voordelen
Nieuwsbrieven
C. Kennismaken en werken met OLL
Kennismaking
Leesonderwijs en lees- en spellingonderwijs
D. Cursussen en bijeenkomsten
= = = = = 0 = = = = =
A. Inleiding: wat is Ontdekkend Leren Lezen (OLL)?
In februari 2010 kwam Ewald Vervaet op het idee voor Ontdekkend Leren Lezen (OLL).
De continuïteit van OLL staat los van Vervaet en is gewaarborgd. Klik hier.
De kern van OLL is dat het kind leesrijp moet zijn om zich met vrucht en plezier het lezen eigen te kunnen maken. Met behulp van de leesrijpheidstoets kan men bepalen of een kind leesrijp is of niet. Zie onder het kopje ‘Leesrijpheidstoets’.
Een leesrijp kind ontdekt wat de lettertekens van het Nederlands zijn en hoe ze klankzuiver klinken – in de volgorde ‘e’, ‘n’, ’t’, ‘s’, ‘r’, ‘a’, ‘o’, …, ‘c’, ‘y’, ‘x’ en ‘q’.
Zie deel 1 van OLL onder het kopje ‘De boeken bij OLL’.
In deel 2 ontdekt het kind de uitzonderingen en complicaties op het klankzuivere deel 1: de stomme ‘e’, ‘ij’, ‘oe’, ‘ui’, …, ‘ng’, … ‘aai’, …, de hoofdletters.
Zie deel 2 van OLL onder het kopje ‘De boeken bij OLL’.
Deel 3 van OLL behandelt alle overige punten van het lezen van het Nederlands.
In de eerste plaats vallen daaronder woorden als ‘Belgisch’, ‘giraf’, ’theater’ en ‘gym’.
In de tweede plaats maakt het kind kennis met bastaard- of leenwoorden zoals ‘cake’, ‘chauffeur’ en ‘pizza’.
In de derde plaats leert het kind niet alleen ‘hand’/’rib’, ‘boten’/’botten’, ‘ik landde/rustte’, ‘jij vindt’ en ‘wij landden/rustten (toen)’ te lezen maar ook te begrijpen waarom /hant/, /rip/, /bootun/, /botun/, /ik landu/rustu/, /jei vint/ en ‘wei landun/rustun (toen)/ worden geschreven zoals ze worden geschreven. Hier zijn drie rijpheidstoetsen aan verbonden.
Zie deel 3 van OLL onder het kopje ‘De boeken bij OLL’.
= = = = = 0 = = = = =
B. Boeken en verdere informatie
Boeken
Er zijn negen boeken bij OLL – vier handleidingen en vijf leerlingboeken:
Klank- en vormspel, handleiding en speelboek; klik hier;
Zo ontdek ik het lezen!, deel 1, handleiding en werkboek; klik hier;
Zo ontdek ik het lezen!, deel 2, handleiding en werkboek; klik hier;
Zo ontdek ik het lezen!, deel 3, handleiding en twee werkboeken; klik hier.
Klik hier voor de inkijkexemplaren.
Er zijn twee manieren om de boeken te bestellen: voor particulier gebruik en/of thuisonderwijs én voor het leesonderwijs aan een school. Zie ‘Kennismaking’ en ‘Leesonderwijs’ onder het kopje ‘C. Kennismaken en werken met OLL’.
Films
Er zijn dertien korte demonstratiefilms bij deel 1 van Zo ontdek ik het lezen!; klik hier.
Van de eerste OLL-studiebijeenkomst (4 maart 2020) is een filmisch verslag. Klik hier.
Op 16 september 2021 heeft Ewald Vervaet de internetlezing ‘Leesrijpheid’ (47:46, met zes korte video’s daaruit) gehouden voor leerkrachten in het Westland. Klik hier.
Eveneens op 16 september 2021 heeft hij de internetlezing ‘Spellingrijpheid’ (38:59, met zeven korte video’s daaruit) gehouden voor leerkrachten in het Westland. Klik hier.
Op 20 september 2023 verschijnt op internet de Wonderwijs Podcast met Ewald Vervaet, vooral over ontwikkeling, onderwijs, rijpheid voor leerstof en motivatie van leerkrachten en leerlingen. Klik hier.
Artikelen en andere publicaties
Het eerste artikel over OLL staat, teruggedateerd, in het jaarboek van Stichting Histos van 2009. Klik hier voor een samenvatting van dat artikel.
Winter 2011, de Seizoener: artikel over OLL. Klik hier.
November 2013, de Psychosociale Courant: artikel over OLL. Klik hier.
November 2014, Zorg primair (CNV-Onderwijs): artikel over de ontwikkelingsfasen in de onderbouw. Klik hier.
Maart 2016, Zorg primair (CNV-Onderwijs): artikel over het wat, hoe en waarom van klanken en vormen voor kleuters. Klik hier.
April 2017, Zorg primair (CNV-Onderwijs): artikel over late lezers. Klik hier.
September 2017, wij-leren.nl: artikel over de acht hoofdkenmerken van OLL. Klik hier.
September 2017 en februari 2018, Zorg primair (CNV-Onderwijs): ‘Het rijpe brein’. Klik hier en hier.
April 2018, wij-leren.nl: artikel over leesonderwijs óp het ontwikkelingsniveau van het kind en niet erbóven. Klik hier.
December 2018, Zorg primair (CNV-Onderwijs): artikel over het toetsen van de drie spellingsrijpheden. Klik hier.
Juni 2019, Balans: artikel over het Nederlandse leesonderwijs en dyslexie. Klik hier.
November 2019, Struktuur en genese: artikel over bezwaren tegen Veilig Leren Lezen. Klik hier.
Maart 2020, DaltonVisie: ‘Iedereen een raket’. Klik hier.
Oktober 2020, Onderwijs Consumenten Organisatie: ‘Leesvaardigheid ontwikkelt zich bij kinderen van binnenuit’. Klik hier.
November 2020, Ontdekkend Leren: ‘”Ontdekken” en “ontdekken” is twee…’ (over Ontdekkend Leren in het algemeen en over Ontdekkend Leren Rekenen in het bijzonder). Klik hier.
Mei 2021, wij-leren.nl: artikel over het toetsen van de vijf spellingrijpheden. Klik hier.
Oktober 2021, Cubiss en ontdekkendleren.nl ‘Van knisperboekjes tot leesles’, artikel over de lees- en boekontwikkeling van geboorte tot een jaar of zeven. Klik hier.
December 2021, Lees Lezer Leest!: ‘”Help ouders en leerkrachten door anders te sorteren”‘. Klik hier.
Januari 2022, Bibliotheekblad: ‘Hoe bied je als bibliotheek een kind het juiste boek aan?’. Klik hier.
Mei 2022, META, tijdschrift voor bibliotheek & archief: ‘Stem je boekenaanbod af op de ontwikkeling van het kind’. Klik hier.
Oktober 2023, Ontdekkend Leren: ‘Leeskalender 2024’. Klik hier om hem gratis te laden en hier voor ophangsuggesties.
Leesrijpheidstoets
De leesrijpheid van een kind wordt bepaald met de leesrijpheidtoets. Deze bestaat uit twee proeven: de schrijfproef en de leesproef. U kunt ze hier laden.
De proeven zijn gemakkelijk te begrijpen en eenvoudig uit te voeren, maar er zitten vele kleine valkuiltjes bij, zoals dat je de D van DORIS in Doris’ schrijfproef niet in de leesproef kunt gebruiken in het toetswoord BAD (omdat hij in ‘Doris’ de d-klank heeft, maar in ‘bad’ de t-klank), de O niet in het toetswoord KORF (omdat hij in ‘Doris’ de oo-klank heeft, maar in ‘korf’ de o-klank) en de I niet in het toetswoord LIP (omdat hij in ‘Doris’ de u-klank heeft, maar in LIP de i-klank). Hierom en om nog enkele andere redenen is het aan te raden de cursus ‘Leesrijpheid’ te doen.
Voordelen
OLL heeft vele voordelen. De belangrijkste staan hier op een rijtje.
Nieuwsbrieven
Vanaf november 2019 is er een nieuwsbrief bij OLL. Klik hier.
= = = = = 0 = = = = =
C. Kennismaken en werken met OLL
Kennismaking
Er zijn zes manieren om kennis te maken met OLL, zoals proefpakketten en het bestellen van de negen boeken bij OLL.
Klik hier.
Leesonderwijs en/of spellingonderwijs
Voor het voorwaardenscheppend leesonderwijs, voor aanvankelijk leesonderwijs en voor lees- en spellingonderwijs kunnen licentiehouders de OLL-boeken die onder de licentie vallen, met korting bestellen.
Klik hier voor de Startlicentie (klank- en vormoefeningen voor de kleuter), hier voor de Leeslicentie en hier voor de Lees- en Spellinglicentie.
De kosten voor deze licenties worden uitgerekend aan de hand van het totale aantal leerlingen. Bij de Startlicentie wordt uitgegaan van 25% van het totale aantal leerlingen, bij de Leeslicentie van 50% en bij de Lees- en Spellinglicentie van 100%. Dit omdat de Startlicentie globaal voor de groepen 1 en 2 is, de Leeslicentie voor de groepen 1-4 en de Lees- en Spellinglicentie voor de groepen 1-8.
Klik hier voor de Late-Lezer-Licentie. Deze is voor het begeleiden van leerlingen die met de leesmethode die de school gebruikt, niet mee kunnen. Inhoudelijk beslaat ze dezelfde boeken als de Leeslicentie, maar formeel vertoont ze overeenkomsten met de Koopovereenkomst 2B voor de begeleiding door een externe onderwijspraktijk (klik hier).
= = = = = 0 = = = = =
D. Cursussen en bijeenkomsten
Cursussen
Bij OLL zijn er drie cursussen. Klik hier.
De cursus staat onder de hoede van Stichting Histos. Dat komt onder meer tot uiting in het feit dat haar voorzitter medeondertekenaar is van het getuigschrift (zie bijvoorbeeld de groepsfoto van de cursusgroep in Tzum, 15 november 2017) dat een cursist aan het slot van de derde bijeenkomst ontvangt.
Een van de drie cursussen aan uw school?
Omdat het verreweg het voordeligst is voor iedereen, worden de cursussen bij voorkeur aan een school gehouden. De school krijgt een vergoeding voor het lokaalgebruik en voor koffie/thee. Om de procedure op te starten volstaat het dat u de enige bent die zich hiervoor opgeeft! Klik hier.
Bijeenkomsten
Op 4 maart 2020 wordt de eerste OLL-studiemiddag gehouden. Klik hier.
—————————————————————————————
Laatste bewerking van deze webpagina: 19 september 2024